متن بیانیه‌ی دکتر مسعود پزشکیان نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری درباره مناطق، اقوام، ادیان و مذاهب به شرح زیر است:

«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنثی وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوباً وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنْ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ "

ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ {اینها ملاک برتری نیست} گرامی ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ به یقین خداوند دانا و آگاه است. «حجرات ۱۳»

بیا تا جهان به بد نسپریم

به کوشش همه دست نیکی بریم

فریدون فرخ فرشته نبود      

زمشک و از عنبر سرشته نبود

به داد و دهش یافت آن نیکویی      

تو داد و دهش کن، فریدون تویی

ملت شریف ایران

اینجانب به عنوان یکی از فرزندان ملت تاریخی و بزرگ ایران خود را در معرض رای شما ملت بزرگ ایران قرار داده ام تا در صورت همراهی و انتخاب و رأی ارزشمند شما ایرانیان بتوانم به عنوان خدمتگزار و امانتدار امید و رای تان در ساختن ایران بزرگ گام بردارم. بر همین اساس با شما عهد می بندم که در صورت انتخاب توسط شما همه توان و وقت و زندگی ام را صرف ساختن و آبادانی و عمران و پیشرفت ایران عزیز کنم. ایران میراث تمدنی و فرهنگی و سیاسی و سرزمینی ارزشمند و گرانقدر و عزیزی است که از چند هزار سال قبل سهمی قابل توجه در برساختن تمدن و فرهنگ بشری ایفا کرده و در جای جای این سرزمین اهورایی نشانه های فراوانی از تمدن چند هزار ساله ایرانیان است.

امروز ایران ما یعنی آن سرزمین و فرهنگ و تمدن تاریخی که نیاکان به عنوان میراثی ارزنده به ارث گذاشته اند با چالش ها و مسائل بزرگ و گره های پیچیده ای در حوزه های اقتصادی و سیاسی و بین المللی و فرهنگی و اجتماعی دست به گریبان است و گشودن این گره ها و حل و فصل مسائل پیش روی کشور جز با همراهی و مشارکت تک تک شهروندان ایران زمین میسر نیست.

واقعیت این است که ارکان سازنده فرهنگ و تمدن ایران زمین که امروز به عنوان اقوام ایرانی و به تعبیری تار و پود هویت این کشور نام می بریم دیرزمانی است به علل و دلایلی از اقسام نابرابری ها و فقدان عدالت اقتصادی و اجتماعی و نظام اداری در رنج است و هر چند پس از انقلاب اسلامی بویژه در دوره اصلاحات گامهای خوبی در جهت رفع محرومیت از این مناطق برداشته شده، اما سیطره ساختار نامعقول و غیر قاعده مند از یک سو و بودجه ریزی های غلط و تجویز نسخه ها و راهبردهای مقطعی و شعاری از سوی دیگر به گسترش و تعمیق این نابرابری های تلخ انجامید که در این میان سیمای مناطق مرزی کشور را بیشتر متاثر نموده است.

پیشنهاد و راهکار مشخص ما در جبران کاستی ها و محرومیت های تاریخی و مزمن در این نواحی رویکرد «تبعیض مثبت» و تمرکز برنامه ها و منابع برای پیشرفت و آبادانی نقاطی است که به شکلی شایسته مورد توجه برنامه ریزان قرار نگرفته است و متاسفانه به محرومیت این شهر یاران و خاک مهربانان از توسعه متوازن و همه جانبه انجامیده است.

اگر این کاستی ها و بخشی نگری ها و فقدان نگاه ملی را در حوزه فرهنگی و مذهبی نیز تعمیم دهیم حساسیت ها و ضرورتها بیشتر به چشم می آیند. بنده از اینکه رهنمودهای حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری در «وحدت کلمه» و تلاش برای «انسجام ملی» و تقویت برادری بعضاً در نزاع های بی حاصل و دشمن پسند مذهبی و اعتقادی کم رنگ می شود، حسرت و تاسف می خورم و تامل در فرصت هایی که این وضعیت ناخوشایند از این دیار می ستاند و نیز از درخشش و زیبایی و رنگین کمان زیبایش می کاهد همواره از دغدغه هایم بوده است.

از این که شخصیت های ترکمن کرد، بلوچ و تالش به علت تمایز مذهبی از جایگاه مناسب و در شان یک ایرانی محروم می شوند؛ سخت متاثر می شوم به ویژه وقتی که به یاد می آورم صف اول آفرینشگران فرهنگی و تمدنی ایران عزیز همین مردمانی هستند که در نگاه برخی از عناصر بی توجه به آیین های ملی و دینی بعضاً از حقوق اساسی شان محروم می شوند. بنده شایستگانی از اهل سنت می شناسم که علیرغم کاربلدی و شایستگی صرفا به واسطه ذهنیت بسته برخی از افراد و سیستم های معیوب از مناصب و جایگاه های مناسب برخوردار نیستند.

آنان نمی دانند که ایران بدون فرهنگ و هویت کردی مهمترین عنصر متشکله اش را از دست می دهد و به نقصانی جبران ناپذیر دچار می شود چنانکه آذری های غیور و آزادیخواه و احیا کننده مشروطیت و بلوچ و سیستانی های دلاور و شجاع و صمیمی و هم وطنان مومن و سختکوش ارمنی و آشوری و زرتشتی های نیک پندار و درست کردار و مندایی های پاک نهاد و کلیمی های عزیز و عربهای رشید و غیور و بختیاری و لرهای دشمن ستیز و ترکمنان زیبا اندیش و میهن دوست و پارسانان پاسبانان و وارثان اندیشه های کهن و قشقایی های ایران دوست و ده ها تیره ایرانی که اهتزاز پرچم ایران و انسجام ملی مرهون تلاشها و رشادتهای آنان است.

موسیقی ایرانی شاهد زنده و گویای چنین واقعیتی مهم و درس آموز است؛ وجود دستگاه ها و گوشه هایی مانند عراق (عراق عجم)، عرب، آذربایجانی، شوشتری، بیاتهای کرد، ترک، یا زند و دیلمان دشتی، زابل، ترکمن، مسیحی، نیشابور، افشاری، بختیاری، طوسی، نیریز و ... نشان از درهم تنیدگی زبانی و هنری و ذوقی مردم ایران زمین است که اگر چنین نبود زبان فارسی به این شیرینی و سرزندگی نمی بود؛ زبان شناسان معتقدند که در شکل گیری این زبان شیوای جهانی همه نقاط و گویشوران ایرانی از قطران تبریزی نظامی گنجوی و جلال الدین بلخی تا شهریار شعر ایرانی تا مستوره اردلان کردستانی و پژمان بختیاری و طالب آملی و حافظ و سعدی شیرازی و هزاران ادیب و سخنور تاریخ ادب فارسی نقش داشتند تا آنجا که به حق می توان ادعا کرد اگر گویش های محلی و منطقه ای ایران نمی بودند زبان فارسی نیز از ظرفیت کنونی برخوردار نمی شد و چنین شیرینی و حلاوتی نمی داشت.

بر این باورم که تمام بسترها و زمینه‌ها برای ترمیم جایگاه اقوام ایرانی آنگونه که شایسته آن هستند و فراهم است. قدری اعتماد، صداقت و جدیت و تدبیر می خواهد تا سربازان مرزهای ایران زمین مدیران و مجریان سیاست های درست اقتصادی و مرزی شوند.

امیدوارم در تعامل میان نخبگان و مردم در اقصی نقاط ایران زمین، شاهد عملی شدن چشم اندازها ذیل باشیم که دستیابی به آنها جز با همت آحاد ملت بزرگ ایران ممکن نیست:

۱- نگرش فرصت گرایانه به حوزه اقوام و مذاهب و تلاش حداکثری در ارتقای عدالت اجتماعی و جایگاه شهروندی آنان

۲- توجه به همه ایرانیان بر اساس حقوق شهروندی و شایستگی های حرفه ای نه بر مبنای تفاوت های زبانی و مذهبی

۳- تقویت ارتباط میان آحاد مردم ایران از اقوام و مذاهب مختلف از طریق گفت وگوهای فرهنگی و هنری و ...

۴- توسعه متوازن چهار گوشه این دیار و تلاش در جهت محرومیت زدایی از طریق تقویت زیر ساخت ها و سرمایه گذاریهای دولتی و تشویق بخش خصوصی در جهت سرمایه گذاری در مناطق مذکور به گونه ای که در یک دوره چهار ساله ضریب درآمد و امنیت و رفاه و توسعه در مرز و نقاط دور از مرکز به بالاترین رتبه ارتقاء یابد

۵- تنظیم سیاستهای مرزی از طریق مشارکت مرزنشینان و نخبگان محلی و روسای طوایف و نهادها و نخبگان منطقه ای

۶- ساماندهی اقتصاد مرزی و حل ریشه ای مسئله کولبران و سوخت بران و تبادلات مرزی از طریق پیشنهاد و مشارکت اصناف و نخبگان منطقه ای با لحاظ تقویت اقتصاد ملی و محلی

۷- تقویت و پاسداشت سنت های فرهنگی و زبانی و آیینی اقوام با استفاده از ظرفیت های قانون اساسی

۸- حرکت در مسیر عدالت اجتماعی و استخدامی و مدیریتی به ویژه در موضوع مدیریت نخبگان شایسته مناطق قومی و مذهبی و استفاده از نخبگان اهل سنت در هیات دولت و استانداران

۹- ایجاد و تقویت زیرساخت های اقتصادی و صنعتی بویژه مناطقی که در گذشته کمتر مورد توجه بوده اند

۱۰- برنامه ریزی با رویکرد تبعیض مثبت به نفع توسعه مناطق کمتر برخوردار در سطح کشور

۱۱- تقویت ساختارهای مناسب در حوزه اقوام و مذاهب با هدف توجه ویژه به اقتصاد و فرهنگ و توسعه مناطق کمتر توسعه یافته قومی و مذهبی و تقویت نگاه توسعه ای به جای نگاه امنیتی و تهدید محور در حوزه اقوام و مذاهب

به امید ایران سربلند و سرفراز با مشارکت همه ایرانیان

                                                                              خاک پای ملت ایران

                                                                                  مسعود پزشکیان